Viêm khớp dạng thấp là một bệnh mãn tính gây viêm ở các khớp, đặc biệt là các khớp ở tay, chân và cổ. Viêm khớp dạng thấp là một loại viêm khớp phổ biến nhất, ảnh hưởng đến khoảng 1% dân số thế giới. Viêm khớp dạng thấp có thể gây đau nhức, sưng, cứng và hạn chế chức năng của các khớp. Bệnh này cũng có thể gây biến chứng ở các cơ quan khác như da, mắt, tim, phổi và thận.
Cùng tìm hiểu về nguyên nhân cũng như cách điều trị của viêm khớp dạng thấp trong bài viết này.
Nguyên nhân gây ra viêm khớp dạng thấp
Nguyên nhân của viêm khớp dạng thấp chưa được biết rõ, nhưng có thể liên quan đến các yếu tố di truyền, môi trường và miễn dịch. Các nhà nghiên cứu cho rằng viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, nghĩa là hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các mô xương khớp của chính nó. Điều này gây ra sự viêm nhiễm và phá hủy các khớp từ bên trong.
Một số yếu tố có thể tăng nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp, bao gồm:
- Tuổi: Viêm khớp dạng thấp có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng thường bắt đầu ở độ tuổi từ 40 đến 60.
- Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ cao hơn nam giới gần gấp ba lần.
- Di truyền: Một số gen có liên quan đến hệ miễn dịch có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp. Ví dụ, người mang gen HLA-DR4 có nguy cơ cao hơn người không mang gen này.
- Hút thuốc: Hút thuốc là một yếu tố nguy cơ quan trọng cho viêm khớp dạng thấp, đặc biệt là ở những người mang gen HLA-DR4. Hút thuốc cũng có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp.
- Béo phì: Béo phì có thể làm tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là các khớp ở đầu gối và háng. Béo phì cũng có thể gây ra sự tăng sản xuất của một số chất gây viêm trong cơ thể.
- Nhiễm trùng: Một số nghiên cứu cho rằng một số loại vi khuẩn hoặc virus có thể kích hoạt hệ miễn dịch và gây ra viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng thuyết phục về mối liên hệ này.
Triệu chứng của căn bệnh viêm khớp dạng thấp
Cũng như nhiều dạng bệnh xương khớp khác, triệu chứng của viêm khớp dạng thấp có thể khác nhau ở mỗi người, nhưng thường bao gồm:
- Đau, sưng và cứng các khớp, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi.
- Khó khăn trong việc vận động các khớp, đặc biệt là các khớp ở tay, chân và cổ.
- Mệt mỏi, sốt nhẹ và giảm cân.
- Các nốt sần cứng (nốt viêm) xuất hiện dưới da ở gần các khớp bị viêm.
- Các biến chứng ở các cơ quan khác, như viêm kết mạc (viêm màng trong của mắt), viêm phổi, viêm màng tim, viêm tuyến nước bọt, hội chứng Sjogren (hội chứng khô mắt và miệng), loãng xương và nhiễm trùng.
Cách chẩn đoán
Để chẩn đoán viêm khớp dạng thấp, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm và kiểm tra, bao gồm:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, lịch sử bệnh án và gia đình của bạn. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra các khớp của bạn để xem có dấu hiệu của viêm nhiễm hay không.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ xác định mức độ viêm nhiễm trong cơ thể của bạn. Một số chỉ số máu có thể được đo là: huyết tố cầu kích thích (ESR), protein C phản ứng (CRP), yếu tố thấp khớp (RF) và kháng nguyên lắc nhân tế bào (anti-CCP). Một số xét nghiệm máu khác có thể được làm để loại trừ các bệnh khác có triệu chứng tương tự như viêm khớp dạng thấp.
- Chụp X-quang: Chụp X-quang có thể giúp bác sĩ nhìn thấy các biến đổi xương ở các khớp bị viêm. Tuy nhiên, chụp X-quang không thể phát hiện được các tổn thương ở các mô mềm như sụn hay gân.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI có thể cho bác sĩ thấy được các tổn thương ở các mô mềm như sụn, gân hay dây chằng. MRI cũng có thể phát hiện được các dấu hiệu của viêm nhiễm ở các khớp.
- Chọc dò khớp: Chọc dò khớp là một phương pháp lấy một ít dịch từ trong khớp để phân tích. Dịch khớp có thể cho biết có sự hiện diện của vi khuẩn, tế bào miễn dịch hay tinh thể trong khớp hay không.
Xem thêm:
Tê bì chân tay: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị tốt nhất
Điều trị
Hiện tại, không có phương pháp điều chữa cho viêm khớp dạng thấp, nhưng có một số phương pháp có thể giúp làm giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị cho viêm khớp dạng thấp bao gồm:
Thuốc
Có nhiều loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp, tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ và biến chứng của bệnh.
- Thuốc giảm đau và chống viêm không steroid (NSAID): Như ibuprofen, naproxen hay aspirin. Thuốc này có thể giúp làm giảm đau và sưng ở các khớp bị viêm. Tuy nhiên, thuốc này cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như loét dạ dày, chảy máu, suy thận hay tăng huyết áp.
- Thuốc chống viêm steroid (corticosteroid): Như prednisone hay methylprednisolone. Thuốc này có thể giúp làm giảm nhanh chóng các triệu chứng viêm nhiễm ở các khớp. Tuy nhiên, thuốc này cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như tăng cân, loãng xương, đái đường hay nhiễm trùng.
- Thuốc chống thấp khớp (DMARD): Như methotrexate, hydroxychloroquine, sulfasalazine hay leflunomide. Thuốc này có thể giúp làm giảm sự hoạt động của hệ miễn dịch và ngăn ngừa sự phá hủy của các khớp. Tuy nhiên, thuốc này cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như gan và thận bị tổn thương, nhiễm trùng hay thiếu máu.
- Thuốc sinh học (biologic): Như etanercept, infliximab, adalimumab hay rituximab. Thuốc này có thể giúp làm giảm sự hoạt động của một số chất gây viêm trong cơ thể. Tuy nhiên, thuốc này cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như nhiễm trùng, ung thư hay dị ứng.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng và sự linh hoạt của các khớp.
- Bài tập duỗi và co các khớp: Bài tập này có thể giúp làm giảm cứng khớp và duy trì khả năng vận động của các khớp.
- Bài tập tăng cường cơ: Bài tập này có thể giúp làm mạnh các cơ xung quanh các khớp và hỗ trợ cho các khớp.
- Bài tập aerobic: Bài tập này có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng sức bền và giảm cân.
- Bài tập thư giãn: Bài tập này có thể giúp làm giảm căng thẳng và đau nhức.
Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể được xem xét khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc khi các khớp bị hư hại nặng.
- Phẫu thuật cắt bỏ mô viêm (synovectomy): Phẫu thuật này có thể giúp làm giảm sự viêm nhiễm và sưng ở các khớp bằng cách cắt bỏ màng ngoài của khớp (màng hoạt dịch) bị viêm.
- Phẫu thuật thay khớp (arthroplasty): Phẫu thuật này có thể giúp cải thiện chức năng và giảm đau của các khớp bằng cách thay thế các bộ phận bị hư hại của khớp bằng các bộ phận nhân tạo.
Kết luận
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh mãn tính gây viêm ở các khớp, đặc biệt là các khớp ở tay, chân và cổ. Có thể gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Theo Xoilac, viêm khớp dạng thấp không có phương pháp điều trị chữa khỏi, nhưng có một số phương pháp có thể giúp làm giảm triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị cho viêm khớp dạng thấp bao gồm thuốc, vật lý trị liệu và phẫu thuật. Bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để chọn phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng của mình.