Xẹp đĩa đệm là một tình trạng xương khớp thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là những người làm việc nặng nhọc, ngồi nhiều hoặc bị thừa cân. Xẹp đĩa đệm có thể gây ra các triệu chứng như đau lưng, đau cổ, tê bì chân tay hoặc giảm sức mạnh cơ bắp. Bài viết này sẽ giới thiệu về nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng ngừa và điều trị xẹp đĩa đệm.
Nguyên nhân của xẹp đĩa đệm
Đĩa đệm là một loại mô nằm giữa các đốt sống, có chức năng hấp thụ lực va đập, giúp linh hoạt cho cột sống. Đĩa đệm có hai phần: phần bên trong gọi là nhân đệm, có tính chất mềm và dẻo dai; phần bên ngoài gọi là vỏ đệm, có tính chất cứng và bền.
Khi tuổi tác tăng lên, hoặc do các yếu tố như tập luyện quá sức, bị tai nạn, bị viêm nhiễm hoặc bị thoái hóa khớp, đĩa đệm có thể bị hao mòn, mất độ ẩm và giảm kích thước. Điều này dẫn đến xẹp đĩa đệm, tức là sự sụt lún của không gian giữa các đốt sống.
Dấu hiệu của xẹp đĩa đệm
Xẹp đĩa đệm có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cột sống, nhưng thường gặp nhất ở cột sống thắt lưng (thuộc phần dưới của cột sống) và cột sống cổ (thuộc phần trên của cột sống). Các dấu hiệu của xẹp đĩa đệm có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí và mức độ của bệnh.
Đau lưng hoặc đau cổ
Đây là triệu chứng ban đầu và thường xuyên của xẹp đĩa đệm. Đau có thể lan ra các vùng khác như vai, ngực, hông hoặc chân. Đau có thể tăng lên khi vận động, ho, hắt hơi hoặc cười.
Tê bì chân tay
Khi xẹp đĩa đệm gây ép lên các dây thần kinh đi qua cột sống, có thể gây ra tình trạng tê bì hoặc kim châm ở các chi. Tê bì có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút hoặc liên tục.
Giảm sức mạnh cơ bắp
Khi xẹp đĩa đệm ảnh hưởng đến các dây thần kinh kiểm soát các cơ bắp, có thể gây ra tình trạng giảm sức mạnh, yếu hoặc run ở các chi. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng vận động và sinh hoạt của người bệnh.
Xem thêm:
Rách vòng xơ đĩa đệm | Cách phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe đốt sống
Cách phòng ngừa xẹp đĩa đệm
- Giữ cân nặng lý tưởng: Thừa cân hoặc béo phì có thể gây áp lực lên cột sống và làm hao mòn đĩa đệm. Do đó, nên giảm cân nếu quá khổ và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục có thể giúp tăng cường sức khỏe cơ bắp, cải thiện tuần hoàn máu và dưỡng chất cho đĩa đệm. Nên chọn những bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe và tuổi tác, tránh quá sức hoặc gây chấn thương. Một số bài tập tốt cho cột sống là bơi lội, yoga, pilates hoặc đi bộ.
- Tuân thủ các nguyên tắc về tư thế: Khi ngồi, nên chọn ghế có lưng tựa, giữ thẳng lưng, đặt chân xuống sàn và để màn hình máy tính ở mức ngang mắt. Khi đứng, nên giữ vai thẳng, bụng thắt và chân rộng bằng vai. Khi nâng vật nặng, nên dùng cơ bụng và đùi, không gập lưng hoặc xoay người.
- Nghỉ ngơi đủ: Nghỉ ngơi có thể giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi cho cột sống và đĩa đệm. Nên ngủ từ 7-8 tiếng mỗi ngày và chọn nệm, gối phù hợp với tư thế ngủ.
Cách điều trị xẹp đĩa đệm
Dây là một dạng bệnh đĩa đệm có thể được coi là thường xuyên gặp tại nhiều người. Và để điều trị thì cũng có những phương pháp như sau:
Dùng thuốc
Các loại thuốc có thể được dùng để giảm đau, viêm và co cơ do xẹp đĩa đệm. Một số thuốc thông dụng là paracetamol, ibuprofen, naproxen hoặc diazepam. Tuy nhiên, không nên dùng thuốc quá liều hoặc quá lâu vì có thể gây ra các tác dụng phụ như loét dạ dày, gan hoặc thận.
Chăm sóc vật lý
Các biện pháp chăm sóc vật lý như xoa bóp, bấm huyệt, điện châm, ánh sáng laser hoặc sóng siêu âm có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm viêm và kích thích tái tạo mô của đĩa đệm. Nên tìm đến các chuyên gia có kinh nghiệm và uy tín để được hướng dẫn và thực hiện các biện pháp này.
Vận động trị liệu
Vận động trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng cơ bắp, tăng độ linh hoạt và giảm đau cho cột sống. Nên tập các bài tập nhẹ nhàng, không gây quá tải cho đĩa đệm, như duỗi cổ, xoay vai, gập lưng hoặc co chân. Nên được hướng dẫn bởi các bác sĩ hoặc chuyên gia vận động trị liệu để tránh làm tổn thương thêm đĩa đệm.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng khi các phương pháp khác không hiệu quả hoặc khi xẹp đĩa đệm gây ra các biến chứng nghiêm trọng như mất cảm giác, liệt hoặc rối loạn tiểu tiện. Phẫu thuật có thể bao gồm các kỹ thuật như cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đĩa đệm, ghép xương hoặc lắp đặt các thiết bị cố định cho cột sống. Phẫu thuật có thể mang lại hiệu quả cao nhưng cũng có nguy cơ gây ra các biến chứng như nhiễm trùng, xuất huyết, dính khớp hoặc tái phát.
Kết luận
Xẹp đĩa đệm là một bệnh lý xương khớp phổ biến và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, xẹp đĩa đệm có thể được kiểm soát và hồi phục. Do đó, theo ý kiến của Ancotnam nếu có các dấu hiệu của xẹp đĩa đệm, nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị phù hợp.