Phình đĩa đệm là một tình trạng xương sống thường gặp ở người lớn, khi một hoặc nhiều đĩa đệm bị thoát ra khỏi vị trí bình thường và chèn ép vào các dây thần kinh hoặc tủy sống. Phình đĩa đệm có thể gây ra các triệu chứng như đau nhức, tê bì, yếu liệt hoặc mất cảm giác ở các vùng cơ thể do dây thần kinh bị ảnh hưởng.Phình đĩa đệm có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của xương sống, nhưng phổ biến nhất là ở cổ và thắt lưng.
Chẩn đoán và điều trị phình đĩa đệm là hai khâu quan trọng trong quá trình chăm sóc sức khỏe của người bệnh. Chẩn đoán giúp xác định vị trí, mức độ và nguyên nhân của phình đĩa đệm. Điều trị giúp giảm các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và phục hồi chức năng xương sống. Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu về các phương pháp chẩn đoán và điều trị phình đĩa đệm phổ biến hiện nay.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra phình đĩa đệm
Nguyên nhân chính của phình đĩa đệm là quá trình lão hóa của xương sống, khiến các đĩa đệm mất độ đàn hồi và dễ bị tổn thương. Ngoài ra, có một số yếu tố nguy cơ khác có thể làm tăng khả năng bị phình đĩa đệm, bao gồm:
- Nặng nề hoặc vận động không đúng cách
- Béo phì hoặc có thể thiếu hoạt động thể chất
- Hút thuốc lá hoặc uống rượu bia hay chất kích thích quá mức
- Di truyền hoặc bẩm sinh
- Bị chấn thương hoặc bị tai nạn giao thông
Các phương pháp chẩn đoán phình đĩa đệm
Đây là một dạng bệnh đĩa đệm, để chẩn đoán phình đĩa đệm, bác sĩ sẽ tiến hành các bước sau :
Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ hỏi người bệnh về các triệu chứng, lịch sử bệnh, hoạt động thường ngày và các yếu tố nguy cơ liên quan. Bác sĩ cũng sẽ khám nhìn, khám sờ và khám gõ để kiểm tra các dấu hiệu bất thường ở xương sống, cơ, dây thần kinh và da.
Xét nghiệm hình ảnh
Bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh làm một hoặc nhiều xét nghiệm hình ảnh để tạo ra hình ảnh của xương sống và các cấu trúc xung quanh.
X-quang: Là việc sử dụng tia X để chiếu qua xương sống và tạo ra hình ảnh trên một tấm phim hoặc màn hình máy tính. X-quang giúp bác sĩ nhìn thấy được các biến dạng, thoái hóa hoặc gãy xương sống.
MRI: Là việc sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của xương sống và các mô mềm xung quanh. MRI giúp bác sĩ nhìn thấy được các tổn thương, viêm nhiễm hoặc u ác tính ở xương sống, đĩa đệm, dây thần kinh và tủy sống.
CT scan: Là việc sử dụng tia X và máy tính để tạo ra hình ảnh lớp của xương sống và các cấu trúc xung quanh. CT scan giúp bác sĩ nhìn thấy được các chi tiết hơn của xương sống, đĩa đệm, dây thần kinh và tủy sống.
Myelogram: Là việc tiêm một chất cản quang vào không gian xương sống và sau đó làm X-quang hoặc CT scan. Myelogram giúp bác sĩ nhìn thấy được các bất thường ở không gian xương sống, đĩa đệm, dây thần kinh và tủy sống.
Xét nghiệm cận lâm sàng
Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh làm một hoặc nhiều xét nghiệm cận lâm sàng để kiểm tra các chức năng cơ bản của cơ thể.
EMG: Là việc đo lường các tín hiệu điện của cơ và dây thần kinh khi co giãn hoặc kích thích. EMG giúp bác sĩ xác định các rối loạn về dây thần kinh hoặc cơ do phình đĩa đệm gây ra.
SSEP: Là việc kích thích các dây thần kinh ở chân hoặc tay và đo lường các phản ứng ở não. SSEP giúp bác sĩ xác định mức độ chèn ép của phình đĩa đệm lên tủy sống.
Xem thêm:
Biến chứng hẹp ống sống do thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không?
Thoát vị đĩa đệm nội xốp là gì? nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
Các phương pháp điều trị phình đĩa đệm hiểu quả
Để điều trị phình đĩa đệm, bác sĩ sẽ lựa chọn một hoặc nhiều phương pháp điều trị, tùy thuộc vào vị trí, mức độ và triệu chứng của phình đĩa đệm.
Điều trị bằng thuốc
Bác sĩ có thể kê toa cho người bệnh một hoặc nhiều loại thuốc để làm giảm các triệu chứng của phình đĩa đệm. Các loại thuốc có thể bao gồm:
Thuốc giảm đau: Như paracetamol, ibuprofen, naproxen hoặc codeine để làm giảm cơn đau do phình đĩa đệm gây ra.
Thuốc chống viêm: Như corticosteroid hoặc NSAID để làm giảm viêm và sưng do phình đĩa đệm gây ra.
Thuốc giãn cơ: Như diazepam, baclofen hoặc tizanidine để làm giãn cơ co thắt do phình đĩa đệm gây ra.
Thuốc an thần: Như alprazolam, lorazepam hoặc zolpidem để làm dịu lo âu, căng thẳng hoặc mất ngủ do phình đĩa đệm gây ra.
Điều trị vật lý trị liệu
Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh một hoặc nhiều biện pháp vật lý trị liệu để cải thiện chức năng xương sống và giảm áp lực lên các dây thần kinh.
Massage: Là việc xoa bóp, vuốt ve hoặc ấn huyệt các vùng cơ, xương, khớp liên quan đến phình đĩa đệm. Massage giúp làm giảm cơn đau, cải thiện tuần hoàn máu, thải độc và thư giãn cơ thể.
Điện châm: Là việc dùng các kim châm cứu kết nối với máy phát điện để kích thích các điểm huyệt trên cơ thể. Điện châm giúp làm giảm cơn đau, cân bằng năng lượng, kích hoạt các dây thần kinh và tăng cường miễn dịch.
Tập luyện: Là việc thực hiện các bài tập nhẹ nhàng và có hướng dẫn để tăng cường sức khỏe và chức năng của xương sống. Tập luyện giúp làm giảm cơn đau, tăng độ linh hoạt, cải thiện tư thế và phòng ngừa tái phát.
Duỗi cơ: Là việc kéo dãn các cơ liên quan đến phình đĩa đệm để làm giảm sự co thắt và căng thẳng. Duỗi cơ giúp làm giảm cơn đau, tăng độ dẻo dai, cải thiện dòng chảy máu và oxy hóa.
Kéo xương sống: Là việc sử dụng các thiết bị hoặc tay nghề để kéo nhẹ nhàng xương sống ra hai bên để tạo ra không gian giữa các đốt sống. Kéo xương sống giúp làm giảm áp lực lên các đĩa đệm, dây thần kinh và tủy sống.
Điều trị nội soi
Là một kỹ thuật ít xâm lấn, sử dụng thiết bị nội soi để loại bỏ một phần hay toàn bộ đĩa đệm bị thoát ra. Điều trị nội soi có ưu điểm là ít gây biến chứng, ít để lại sẹo và thời gian hồi phục nhanh. Có nhiều kỹ thuật điều trị nội soi khác nhau, như:
Nội soi xương sống: Là việc sử dụng một ống nội soi nhỏ được đưa vào qua một lỗ nhỏ ở da để tiếp cận xương sống. Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ nhỏ được gắn vào ống nội soi để cắt bỏ hoặc hút ra một phần của đĩa đệm bị phình.
Nội soi khớp: Là việc sử dụng một ống nội soi nhỏ được đưa vào qua một lỗ nhỏ ở da để tiếp cận khớp. Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ nhỏ được gắn vào ống nội soi để cắt bỏ hoặc hút ra một phần của đĩa đệm bị phình.
Nội soi đĩa đệm: Là việc sử dụng một ống nội soi nhỏ được đưa vào qua một lỗ nhỏ ở da để tiếp cận đĩa đệm. Bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ nhỏ được gắn vào ống nội soi để cắt bỏ hoặc hút ra toàn bộ đĩa đệm bị phình.
Điều trị phẫu thuật
Là biện pháp cuối cùng khi các phương pháp khác không hiệu quả hoặc khi có nguy cơ tổn thương thần kinh nghiêm trọng. Có nhiều kỹ thuật phẫu thuật khác nhau để loại bỏ đĩa đệm bị phình, như:
Cắt bỏ đĩa đệm: Là việc mổ một lỗ lớn ở da để tiếp cận xương sống. Bác sĩ sẽ cắt bỏ một phần hay toàn bộ đĩa đệm bị phình và có thể ghép xương sống lại để ổn định.
Ghép xương sống: Là việc sử dụng xương, kim loại hoặc nhựa để nối lại hai hay nhiều đốt sống sau khi cắt bỏ đĩa đệm bị phình. Ghép xương sống giúp làm giảm sự chuyển động của xương sống và ngăn ngừa tái phát.
Thay thế đĩa đệm: Là việc sử dụng một thiết bị nhân tạo để thay thế cho đĩa đệm bị phình và bị cắt bỏ. Thay thế đĩa đệm giúp duy trì sự chuyển động của xương sống và giảm áp lực lên các dây thần kinh.
Cố định xương sống: Là việc sử dụng các thanh, ốc vít hoặc dây thép để cố định xương sống sau khi cắt bỏ đĩa đệm bị phình. Cố định xương sống giúp làm giảm sự chuyển động của xương sống và ngăn ngừa tái phát.
Kết luận
Phình đĩa đệm là một tình trạng xương sống thường gặp ở người lớn, có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Phình đĩa đệm có thể được phòng ngừa bằng cách giữ gìn sức khỏe, tăng cường vận động và tránh các yếu tố nguy cơ.
Phình đĩa đệm có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ và vị trí của bệnh. Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ bị phình đĩa đệm, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và hướng dẫn điều trị kịp thời.Theo dõi An Cốt Nam ngay để tham khảo một số cách chữa bệnh hiệu quả về các căn bệnh thường gặp.